1. Cukier jest ważny, bo dzięki niemu żyjemy i myślimy
2. Cukier a głupota
3. Ile cukru jeść żeby nie zgłupieć?
Cukier jest ważny, bo dzięki niemu żyjemy i myślimy
Właściwie nie sam biały cukier stołowy, a jego składowa - glukoza, jest głównym paliwem dla komórek naszego ciała, zwłaszcza dla mózgu. Skomplikowane procesy, takie jak cykl Krebsa czy glikoliza, pozwalają na uwolnienie z glukozy energii potrzebnej naszemu organizmowi. Ostatecznie energia uzyskana z glukozy jest przechowywana i zużywana do napędzania różnych procesów komórkowych, takich jak synteza białek, transport komórkowy, czy podziały komórkowe. Dlatego glukoza odgrywa kluczową rolę jako paliwo dla komórek, a utrzymanie właściwego jej poziomu we krwi jest istotne dla zachowania zdrowia i prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Glukozę pozyskujemy z pożywienia, ale kiedy przykładowo w organizmie krąży jej zbyt mało, potrafimy sami wytwarzać ten składnik, aby zapewnić sobie nieprzerwanie sprawne działanie. To pokazuje jak ważnym elementem jest on dla nas, jeśli organizm czasami sam zabiera się za jego wytwarzanie. Szczególnie nasz mózg, który potrzebuje znacznych nakładów energii a nie ma zdolności gromadzenia i przechowywania cząsteczek glukozy w swoim obrębie, wymaga regularnego jej dostarczania. Potrzebna jest ona mózgowi do pozyskania energii celem zapewnienia sobie ogólnego, sprawnego funkcjonowania, w tym np. przetwarzania informacji, syntezy neurotransmiterów (np. serotoniny), czy tworzenia sygnałów między komórkami układu nerwowego.
Te wszystkie etapy: wprowadzanie glukozy do organizmu lub samodzielne wytwarzanie jej przez organizm, a następnie pozyskiwanie z niej energii na drodze kilku skomplikowanych procesów, i wreszcie eksploatacja powstałej energii przez wszystkie komórki organizmu z mózgiem na czele, są etapami pozwalającymi nam żyć i myśleć. Idąc tym tokiem myślenia, utrzymanie odpowiedniego poziomu glukozy we krwi jest bardzo istotne, a jej przewlekły niedobór może prowadzić do osłabienia i utraty koncentracji.
Cukier a głupota
Wszyscy lub przynajmniej prawie wszyscy zdajemy sobie sprawę, że słodycze są niezdrowe. Wiemy, że nadmiar cukru prowadzi do wielu chorób cywilizacyjnych, w tym cukrzycy czy otyłości. A jednak mimo tej świadomości, żyjemy w czasach gdy sklepowe półki uginają się pod ciężarem czekolady i batoników którym trudno się oprzeć, a włożenie ich do koszyka jest zbyt proste i zdarza się nam zbyt często. Takie codzienne spożywanie cukru w różnych formach sprawia, że stajemy się więksi i bardziej podatni na choroby. Ale ryzykiem nie jest jedynie nabycie chorób metabolicznych, ale też tych o podłożu psychicznym i psychologicznym.
Nadmierne spożycie słodyczy, a co za tym idzie nadmiar glukozy w organizmie, to prosta droga do powstawania stanów zapalnych. Te z kolei są uznawane za jedną z przyczyn chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera. Istnieje nawet hipoteza mówiąca o tym, że stan zapalny jest główną przyczyną depresji. Niemniej nawet jeśli tak nie jest, stany zapalne odgrywają niewątpliwą rolę w powstawaniu tych i wielu innych chorób.
Ważnym zjawiskiem występującym przy nadmiernym spożyciu cukru jest stres oksydacyjny. Jest to sytuacja, w której nasze komórki - w tym komórki mózgowe - ulegają uszkodzeniu. Niszczenie komórek nerwowych skutkuje starzeniem się organizmu oraz powstawaniem chorób neurodegeneracyjnych. W konsekwencji, regularne niepohamowanie swojego apetytu na słodycze, może stopniowo uszkadzać komórki naszego mózgu, skutkując tym samym spadkiem poziomu skupienia, koncentracji i pamięci.
Ile cukru jeść żeby nie zgłupieć?
Aktualne zalecenia zakładają spożycie węglowodanów na poziomie 45-65% energii z całodziennego zapotrzebowania kalorycznego. Wskazanie dla zdrowych osób jest jednak takie, żeby węglowodany te w większości były pozyskiwane z warzyw, owoców oraz produktów zbożowych pełnoziarnistych. Ten rodzaj węglowodanów jest znacznie wolniej trawiony i przetwarzany do glukozy, co pozwala na niedoprowadzanie do gwałtownych wzrostów poziomu tego składnika we krwi. Właśnie spożywaniem takiego rodzaju węglowodanów na co dzień, dbamy o optymalny poziom glukozy we krwi, a tym samym o sprawne funkcjonowanie naszego organizmu, mózgu i całego układu nerwowego.
Jeśli chodzi o sam cukier biały, jego maksymalne dzienne spożycie nie powinno przekraczać 10% całodziennej energii, co w praktyce dla osoby spożywającej 2000 kcal oznacza maksymalnie 10 łyżeczek cukru białego. Trzeba jednak pamiętać, że jest to absolutnie maksymalna dawka dzienna i zaleca się redukcję tej ilości. Ponadto w wielu produktach spożywczych znajduje się tzw. cukier ukryty, tj, taki którego nie widać. Jego obecność odznacza się tak naprawdę w większości produktów dostępnych na półkach, i to nawet w takich, gdzie byśmy się tego nie spodziewali – producenci wiedzą bowiem jak bardzo kochamy smak słodki.
Jeśli chcemy zachować zdrowie zarówno fizyczne, jak i psychiczne, wystrzegajmy się nadmiaru cukru – składnika, który w większym stopniu niż nam się wydawało warunkuje pracę mózgu. Stopniowa eliminacja cukru białego z diety, samodzielne przygotowywanie posiłków i deserów, a także czytanie składów produktów czy wybieranie ich zdrowszych alternatyw, znacznie wspomaga naszą produktywność, pamięć, koncentrację i skupienie. A sesja sama się nie zda!
Sprawdź inne artykuły